Poule des Doods

Altijd blader ik ’s ochtends bij het ontbijt achteloos door de krant tot ik afgelopen week iets tegenkwam dat ik niet ongelezen kon laten. Nee, het ging niet over Syrië. Dat is me echt teveel op mijn nuchtere maag. Dat zie ik ’s avonds in het journaal wel. En ook niet over voetballen. Het ging wel over doodgaan.

Ik hou van oude kerkhoven, waar statige bomen de tijd hebben gehad om uit te groeien. Ze zijn voor de doden een mooie plek om voor altijd te rusten en voor de bezoekers om er hun dierbaren te gedenken. Het kerkhof dat mij het liefste is, draagt zoals zovele katholieke kerkhoven de naam Sint Barbara. Mijn Sint Barbara is het huiskerkhof van de katholieken in het oude westen van Amsterdam, mijn bakermat. Door de weelderige begroeiing vergeet je het foeilelijke kolossale bedrijventerrein aan de ene kant en de aanhoudende stroom treinen aan de andere kant. Op dit kerkhof ligt mijn hele familie. Mijn vader en moeder, mijn broer, mijn opa’s en oma’s, ooms en tantes, ze liggen er allemaal. Dat maakt sint Barbara voor mij bijzonder maar er is meer. Amsterdam begraaft er zijn naamloze of verwantloze gestorvenen, zij die kopje onder zijn gegaan in de stadse stroom.

Een van deze eenzame zielen zat al weken dood op zijn bank naar de televisie te kijken toen hij werd gevonden. Deze man speelt de hoofdrol in het prachtige Doodstil op de bank in de Volkskrant van 9 oktober. Een keurige meneer, die zich steeds verder terugtrok tot hij niet meer bestond. Niemand had hem gemist, niemand zou hem ten grave dragen. En toch kreeg deze man een waardige uitvaart. Daar zorgde de Poule des Doods voor. Een morbide maar treffende naam voor een groep dichters die gedichten maakt voor iedereen die sterft zonder dat er geliefden zijn die zich om hem of haar bekommeren. Elke dode krijgt zijn eigen gedicht dat op de begrafenis door de dichter zelf wordt voorgedragen. Eva Gerlach deed het voor deze tv-kijker. Dankzij de Poule des Doods krijgen onze eenzame doden een iets minder eenzame begrafenis. En dat op mijn kerkhof.

Hoe meer ik naar je vraag hoe minder ik je
ken. Wat weten ze van één
die niemand had. Kwamen tot hier en geen
millimeter verder laat staan dieper
laat staan. Die keer dat je niet opendeed.

Dit zijn de eerste regels van het gedicht voor de man op de bank geschreven door Eva Gerlach.
Het complete gedicht en vele andere gedichten voor eenzame uitvaarten zijn te lezen op www.eenzameuitvaart.nl

13 gedachten aan “Poule des Doods”

  1. Vandaag, 6 november, weer zo’n schrijnend stuk in de Volkskrant over een eenzame uitvaart van een doodgeboren baby van 28 weken. Ogebaard in een rieten mandje kreeg dit mensje een echte begrafenis. Joris van Casteren van de Poule des Doods droeg zijn speciaal voor de uitvaart geschreven gedicht ‘Beeldwit’ voor.

  2. Mijn moeder ligt begraven op Sint Barbara. Ik was dus heel blij met je mooie column, want sinds ze 2,5 jaar geleden daar begraven is weet ik van dit prachtige initiatief. En soms krijgen de naamloze doden weer een naam, zoals met de vermoorde kapster uit Soest die ook in Sint Barbara begraven was met hulp van de Poule des doods en nu ze weten wie ze is, herbegraven is in haar eigen omgeving.

  3. Mooi José
    Een echt stemmig herfstverhaal, met het stilstaan bij onze vergankelijkheid, in deze tijd van regen en vallende bladeren.
    Ik kijk uit naar je volgende blog.
    Klazien

  4. Jose, weer een mooi stuk nostalgie. Hoe we vroeger als we op de Spaarndamnerdijk waren even St. Barbara bezochten waar de familie begraven ligt. Wat waardevol die Poule des Doods om toch van een onbekende toch waardig afscheid te nemen,

  5. Een mooi stukje, Jose. De stichting De Eenzame Uitvaart is vorig jaar nog in het nieuws geweest naar aanleiding van het overlijden van de dichter F. Starik, die voor Amsterdam de initiatiefnemer was en daar de zogenoemde Poule des Doods beheerde. In het kader van de stichting doen in diverse gemeenten dichters “dienst” bij een verder door de gemeente geregelde begrafenis. Inderdaad heel waardevol.

  6. Herken de liefde voor de sfeer van een oud kerkhof. St. Barbera is prachtig. Maar de vraag is hoe mooi en verstild dan ook: wil liggen en waar wil je dan liggen?

    1. Dat is een ingewikkelde. Ik ben mijn eigen dynastie hier in Leiden begonnen, dus dat pleit voor het prachtige kerkhof vlakbij Leiden in Oegstgeest (het Groene Kerkje). Punt is ook: wil ik begraven worden?

  7. Bij het lezen gingen mijn gedachten meteen alle kanten op. Mooi geschreven, het stemt tot nadenken, wat een waardevol initiatief “ de poule des doods “

Laat een antwoord achter aan Korrie Korevaart Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *