Een vergeten verdienmodel

Met rode oortjes lees ik verder in het boek over architectuur in de vroege Middeleeuwen met als hoogtepunt de ontwikkeling van de Romaanse bouwkunst in de elfde en twaalfde eeuw. Zo spannend dat ik het Engels voor lief neem. Ik ben op vakantie in Frankrijk en sleep mijn reisgenoot mee naar prachtkerken in Fontenay, Tournus, Arles en Montmajour om er maar een paar te noemen. Al te veel bezwaar oppert hij niet tegen mijn bevlogen acties want de temperatuur buiten is aan de hoge kant en dan is zo’n koele kerk geen straf. Zijn de gebouwen op zich al een bezoek meer dan waard, de verhalen over bouwen, arbeiders en geld verdienen, maken het nog boeiender.

Een paar eeuwen na de val van het Romeinse rijk was de kennis over het construeren van monumentale panden zo goed als verdwenen. Met vallen en opstaan leerden nieuwe bouwers weer hoe dat te doen en creëerden en passant de Romaanse stijl. Vooral de overkappingen zorgden eerst nog voor hoofdbrekens – kort door de bocht waren de daken te zwaar voor de muren – maar ook dit probleem wisten de vaklui van toen aardig op te lossen. De gotiek zou later de rest doen. Na een aarzelend begin kwam een ware bouwwoede op gang met als gevolg een nauwelijks te stillen honger naar bekwame bouwvakkers. Daarom trokken groepen ervaren metselaars – vooral die uit Lombardije stonden bekend om hun kennis en ervaring – door Europa om te werken aan de volgende kathedraal die in de steigers stond. De arbeidsmigrant was geboren.

De bouwkoorts had alles met pelgrims en geld verdienen te maken. Een bedevaart maken was voor een beetje Middeleeuwer bijna een must. Het liefst naar Santiago de Compostela waar de resten van St. Jacob lagen, de eerste apostel die Europa bereikte. De populariteit van de Camino nu is daar maar een schamel aftreksel van. Maar de pelgrimsroutes waren lang en om de spirituele moed er in te houden viel een heiligdom met inspirerende relikwie onderweg niet te versmaden. Gulle gaven achterlatend trokken de bedevaartgangers gesterkt verder. Wat volgde was een ware concurrentiestrijd tussen de kloosterorden om met nog heiliger overblijfselen –een stukje voorhuid van Christus bijvoorbeeld  – in nog mooiere kerken nog meer geld te verdienen. Getuige al die prachtige bouwwerken is dat wonderwel gelukt.

Migratie en winstbejag. Niets nieuws onder de hete zon.

De kerk van het kloostercomplex in Fontenay

10 gedachten aan “Een vergeten verdienmodel”

  1. Leuk stukje!!
    Ook bij de Leidse kerken waren deze arbeidsmigranten betrokken. Zelfs het kerkje in Noordwijkerhout heeft voor Duitse migranten gezorgd. Het waren geen blijvertjes, de meeste trokken door naar het volgende goedbetalende project.
    Van Ken Folleth’s ‘Pilaren der aarde’ heb ik, na het boek, ook de 8-delige Canadese tv-serie gekocht. De enige keer in mijn leven dat ik heb gebingewatched. Als je wilt, kun je het lenen.
    Ik weet niet hoe lang je vakantie duurt en of je er nog zit. De Romaanse kerken in Saintes (Abbaye aux Dames en st. Eutrope) geven een prachtig beeld van de overgang van Romaans naar Gotisch. In Cognac, (ook aanbevelenswaardig: naast de kathedraal is het eilandje waar Hennesy zit) zie je zelfs een Romaanse kerk met een voorzichtig begin van spitsbogen.
    Groetjes,
    Jacques Thorn

  2. Ha José,
    Het blijft in je verhaal min of meer in het midden: het welbevinden van je reisgenoot. Niet dat je je daar als lezer zorgen over maakt. Toch iets dat mij trof. Naast jouw warme bevlogenheid de aangename verkoeling rond jouw reisgenoot.
    Hartelijke groeten!

  3. Weer mooi Jose,
    en wat is Frankrijk vol met ontdekkingen als het om grote, maar ook heel veel schitterende kleine Romaanse kerkjes gaat. Wij hebben in Frankrijk altijd de boeken uit de Zodiac-reeks bij ons. Gemaakt door paters van ? ben ik even kwijt, die heel Romaans Europa hebben beschreven. De kerken dan. Welk boek lees jij?
    Geniet er nog van als je nog daar bent.

  4. Leuk, José! Heel informatief! En een heerlijk onderwerp.
    Ik herinner me dat ik met mijn ouders de basiliek in Vézélay bezocht en daar werd rondgeleid door een monnik die bevriend was met een nicht van mijn vader. Hij ons van alles vertelde over de symboliek in de kerk. Ik herinner me dat hij ons wees op twaalf pilaren boven in de absis, elf waren er rond en eentje was vierkant, je raadt het al, dat was Judas.
    Nog heel veel ontdekkingen toegewenst!
    Sasja

    1. Vezelay staat bovenaan mijn lijst. En in mijn spannende boek heb ik het hoofdstuk over de symboliek nog te gaan. Ik verveel me niet, dat begrijp je. Kan altijd nog in nederland alle romaanse kerken afgaan.

  5. Aanbevolen literatuur:
    Ken Follet
    Pilaren van de aarde

    Een meesterbouwer begint aan de kathedraal die de eeuwigheid moet troetseren.

    Fijne vakantie

    1. Fantastisch boek. Ook met rode oortjes gelezen. Dat boek gaat over het geploeter om van Romaans naar de Gotiek te komen. Hoger, steeds hoger en dichter bij God.

  6. Ha Jose, en het geloven in fake nieuws is dus ook al eeuwen oud gezien alle gelovigen die al die resten devoot gingen bezoeken. .

    1. Die had ik er nog niet uitgehaald. Helemaal waar. Niets is nieuw, de schaal waarop wordt steeds groter en dreigender.

Laat een antwoord achter aan sasja Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *